Θέατρο: «Άγγελέ μου» του Χένρι Νέιλορ, παρουσιάζεται στην Αθήνα (για 2 παραστάσεις, θέατρο Σφενδόνη)

Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης 

Μετά από την παρουσίαση, για πρώτη φορά στην Αθήνα, με τα Χανιά και την Κρήτη να προηγούνται, του θεατρικού έργου «Το κατεστραμμένο δωμάτιο» των Μάθιου Λέντον/Vanishing Point, το Θέατρο Κυδωνία και η Εταιρεία Θεάτρου Μνήμη επανέρχονται με ακόμα ένα επίκαιρο έργο που με αφορμή την πραγματική ιστορία μια νεαρής Κούρδισσας προσεγγίζει ζητήματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση, την γυναικεία καταπίεση, την φρίκη του πολέμου και ιδιαίτερα του πολέμου που διεξάγονταν μεταξύ των Κούρδων μαχητών και των φονταμενταλιστών του ISIS στη βόρειο Συρία.

Πρόκειται για το έργο με τον τίτλο «Άγγελέ μου» του Χένρι Νέιλορ, που παρουσιάζεται κι αυτό για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από την ομάδα του Θεάτρου Κυδωνία, με έδρα τα Χανιά, σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Βιρβιδάκη, μετάφραση του Δημήτρη Κιούση και με πρωταγωνίστρια τη νέα ηθοποιό Κατερίνα Μαντίλ και εντάσσεται σε μία σειρά επιλεγμένων θεατρικών έργων της τελευταίας τριετίας, από διαφορετικούς συγγραφείς, που ανοίγουν τη συζήτηση σχετικά με τις ευθύνες των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τα ζητήματα της προσφυγιάς, του πολέμου ενώ παράλληλα ανοίγουν κι άλλη μία εξίσου σημαντική κι όχι αδιάφορη συζήτηση σχετικά με την στάση των ΜΜΕ αλλά και το διαδικτύου απέναντι σε όλα αυτά, καλλιεργώντας μια συγκεκριμένη στάση (παθητικής, θα λέγαμε) συμπεριφοράς απέναντι σε όλα αυτά.

Συγκεκριμένα, το «Άγγελέ μου» είναι ένας, διάρκειας μιας ώρας, σκληρός, συγκλονιστικός και καταιγιστικός μονόλογος, έντονα συναισθηματικός αλλά και με γερές δόσεις χιούμορ που τη μία φορά αποκλιμακώνει την ένταση μέχρι την επόμενη κρίσιμη στιγμή και με πρωταγωνιστικό πρόσωπο ένα νεαρό κορίτσι από το Κουρδιστάν, τη Ρεχάνα. Η Ρεχάνα (πραγματικό πρόσωπο), με τους γονείς της να την φωνάζουν «Άγγελέ μου», μεγαλώνει σε ένα αγρόκτημα με φυστικόδεντρα σε ένα χωριουδάκι κοντά στο Κομπάνι στη Βόρεια Συρία. Μας αφηγείται την ιστορία της παιδικής της ηλικίας, μας μιλά για τον πατέρα της που πάντα ονειρευόταν την εποχή που οι γυναίκες θα ήταν ισότιμες με τους άντρες, για τις βαθιά ριζωμένες μέσα της ειρηνιστικές πεποιθήσεις και για την επιθυμία της να γίνει μια μέρα δικηγόρος. Άλλες όμως οι βουλές των πολεμοκάπηλων, του ιμπεριαλισμού και της ιστορίας που αρέσκεται να σκαρώνει φάρσες στα ανθρώπινα υποκείμενα μόνο και μόνο για να τις μετατρέψει σε τραγωδίες χωρίς επιστροφή, αργότερα… Έτσι, όταν η Ρεχάνα γίνεται δεκαεπτά χρονών, στο Κομπάνι ξεσπά ο πόλεμος, καθώς το ISIS (το DAESH όπως είναι το αντίστοιχο ακρώνυμο στα Αραβικά) πολιορκεί κατ’ αρχήν και αργότερα κατακτά όλα τα εδάφη στη Βόρεια Συρία (μέχρι να το εκδιώξουν αργότερα αλλά αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται στον θεατρικό κι ιστορικό χρόνο που ταυτίζονται μέσα στο έργο). Μέσα στη φρικωδία ενός από τους πιο αποτρόπαιους και ανελέητους πολέμους, το νεαρό κορίτσι καταφέρνει να παραμείνει ζωντανό, γλυτώνοντας κατά τύχη ή από σύμπτωση από τους αμέτρητους κινδύνους κατά της ζωής και της αξιοπρέπειας της που παραμονεύουν σε κάθε της βήμα, ώσπου στο τέλος προσχωρεί σε μια ομάδα από Κούρδισες γυναίκες που μάχονται το DAESH.

Όπως θα κατάλαβε ήδη ο αναγνώστης κι η αναγνώστρια το «Άγγελέ μου» είναι ένα πολιτικό έργο, δείγμα του θεάτρου που τόσο έχουμε ανάγκη σήμερα, ανοίγει μια σειρά από ζητήματα αιχμής: η εμφανέστατη καταπίεση της γυναίκας (στην Ανατολή και κόντρα στην περισσότερο κρυφή αλλά εξίσου σκληρή της πολιτισμένης Δύσης), το σκοτάδι που επιβάλλει η θρησκεία σε κάθε μορφή συνείδησης και ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά και η ελπίδα που δίνει ο συλλογικός, προσωπικός, καμιά φορά και ένοπλος αγώνας αλλά και πολλά άλλα που δεν επιθυμώ να παραθέσω εδώ, μόνο και μόνο για να μην χαλάσω την προσδοκία το κλίμα της αναμονής που πρέπει πάντα να συνοδεύει μία αντίστοιχη προσπάθεια.

Δεν θα χάσει όποιος/α παρακολουθήσει την παράσταση. Η ευφυέστατη, γρήγορη σε εναλλαγές και διαλλείματα γραφή του Χένρι Νέιλορ, η λιτή αλλά επαρκέστατη σκηνοθετική ματιά του Μιχάλη Βιρβιδάκη και κυρίως η πολυπρόσωπη, πολύμορφη, ευαίσθητη και σκληρή κατά περίπτωση, σπιρτόζικη και βαθειά ανθρώπινη ερμηνεία της Κατερίνας Μαντίλ δεν θα απογοητεύσουν κανέναν.

Ατέχνως, 15/12/2018

Είδαμε το «Τριγύρω μας» από την θεατρική ομάδα «Οι ΣκηνοΠλόκοι»

 

Οι ΣκηνοΠλόκοι είναι μία από τις νέες και δραστήριες θεατρικές ερασιτεχνικές ομάδες της πόλης μας και το «Τριγύρω τους», σε σκηνοθεσία του Μηνά Μιχάλη, είναι η πιο πρόσφατη θεατρική δουλειά τους που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε αυτό το σαββατοκύριακο στον ομώνυμο, μικρό αλλά ζεστό θεατρικό χώρο της ομάδας στην Πελεκαπίνα (Κ. Μάνου 32), δηλαδή εκτός του κέντρου της πόλης που συνήθως χτυπάει η πολιτιστική καρδιά των Χανίων, όπου έχουν κατά καιρούς φιλοξενηθεί κι άλλες ενδιαφέρουσες παραστάσεις είτε των ΣκηνοΠλόκων, είτε άλλων θεατρικών ομάδων (πχ πρόσφατα παρουσιάστηκε το ενδιαφέρον Nordost του Torsten Buchsteiner, από την «Ε.Ν.στάση τέχνης).

Θα ξεκινήσουμε από αυτό λοιπόν, και θα σημειώσουμε πως αυτή η επιλογή, για ένα θεατρικό σπίτι εκτός του επιχειρηματικού και πολιτιστικού κέντρου των Χανίων, που ίσως να αποτελεί και μια επιλογή ανάγκης – εάν συνυπολογίσουμε τη δυσκολία εύρεσης και επαγγελματικής στέγης στην πόλη μας, οδηγεί σε μια καλοδεχούμενη «αποκέντρωση» και που αποδεικνύει ότι παντού μπορεί να παράγεται πολιτισμός. Το αδιαχώρητο που γίνεται, σε κάθε παράσταση των ΣκηνοΠλόκων, νομίζουμε πως αποδεικνύει αυτή τη θέση συν βέβαια ότι επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά η ανάγκη για πολιτιστικές πρωτοβουλίες και δράσεις που πάνε πέρα από τα συνηθισμένα του… τηλεοπτικού μας πολιτισμού.

Η κοινωνία στο προσκήνιο

Τι είναι λοιπόν το «Τριγύρω μας»; Είναι μία σειρά μονόπρακτων επηρεασμένα από την κοινωνία του σήμερα και με σκοπό, όπως σημειώνουν οι δημιουργοί του, «την ωμή αναπαράσταση καταστάσεων που συμβαίνουν τριγύρω μας και δεν τα βλέπουμε ή κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε». Και πραγματικά, τα θέματα που προσέγγισαν οι ΣκηνοΠλόκοι σε αυτές τις παραστάσεις κατάφεραν όχι μόνο να αναπαραστήσουν διάφορες κοινωνικές και βαθύτατα υπαρξιακές καταστάσεις αλλά και, σε αρκετές περιπτώσεις, να αγγίξουν το κοινό μέχρι το βάθος της ψυχής του, των συναισθημάτων και των εμπειριών του.

Το «Τριγύρω μας» κι οι ιστορίες του ανέδειξαν ότι η ζωή δεν μπορεί να είναι και φυσικά δεν είναι, ένα γλέντι διαρκείας αλλά μια διαδικασία ιδιαίτερα σκληρή που έρχεται σε σύγκρουση με την κοινωνική προκατάληψη, με τον ρατσισμό, είτε αυτός εκφράζεται ενάντια σε ανθρώπους διαφορετικού χρώματος και φυλών από την δική μας, είτε ενάντια όσων έχουν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, με το στίγμα της αρρώστιας, με την απώλεια των δικών σου ανθρώπων ενώ ακόμα έδειξε ότι πίσω από τα συσσίτια της φιλανθρωπίας και την ανάγκη κάποιων, πολλών είναι η αλήθεια, ανθρώπων, κρύβονται ιστορίες, επιθυμίες και όνειρα που η φτώχεια και η κοινωνική αλλοτρίωση έχουν ισοπεδώσει. Είναι μάλιστα φορές που οι απελπισμένοι δεν έχουν άλλη διέξοδο από το να φύγουν από τη ζωή, σίγουροι όμως πως δεν έχουν κάποιον να τους περιμένει πίσω, γνωρίζοντας καλά πως δεν θα τραβήξουν άλλους στη δυστυχία τους.

Κι όμως το μήνυμα της παράστασης, αντίθετα όπως αυτά που ίσως δείχνει με μια πρώτη ανάγνωση, είναι μήνυμα ελπίδας κι όχι απόγνωσης, γνωρίζοντας πως και αν δεν είναι ένα μεγάλο γλέντι η ζωή, αυτό δεν σημαίνει ότι με κάθε αφορμή κι αιτία εμείς δεν πρέπει να ξεχνάμε να εκφράζουμε την αγάπη μας αλλά και την αλληλεγγύη μας…

Συγκίνηση

Ακόμα, η μνήμη και η απώλεια της, η οικογενειακή αγάπη, το προσφυγικό ζήτημα, ο σεβασμός των ηλικιωμένων ανθρώπων που μας έφεραν στη ζωή ήταν θέματα που προσέγγισαν με ιδιαίτερη ευαισθησία οι ΣκηνοΠλόκοι – κάποιοι μάλιστα από τους ηθοποιούς πραγματοποίησαν με το «Τριγύρω μας» την πρώτη τους θεατρική εμφάνιση! Και φυσικά αυτό από μόνο του είναι ένα γεγονός άξιο σχολιασμού καθώς δεν είναι και λίγο να πραγματοποιείς μια θεατρική παράσταση τέτοιου βάθους όντας πρωτοεμφανιζόμενος!

Είναι αλήθεια πως υπήρχαν αδυναμίες στην παράσταση: κάποιες ιστορίες έμοιαζαν περισσότερο άνισες ή και ρηχές σε σχέση με κάποιες άλλες – λογικό όμως όταν μιλάμε για μια σειρά από διάφορες ιστορίες που προσεγγίζουν ποικίλες καταστάσεις μέσα στην κοινωνία, αλλού ένας υπερβολικός θόρυβος, χτύπημα ή και φωνή/ερμηνεία, κάπου μια μάλλον τηλεοπτική και οπωσδήποτε μελοδραματική προσέγγιση, κάπου αλλού και σε σκηνές που η σιωπή ήταν προτιμότερη είχαμε μουσική υπόκρουση που αποπροσανατόλιζε τον θεατή αλλά αυτές οι αδυναμίες δεν ήταν δυνατό να επισκιάσουν, και ούτε επισκίασαν, το σύνολο της προσπάθειας που κρίνεται κάτι παραπάνω από επιτυχημένη. Και φυσικά, μόνο και μόνο, που είχαμε ελληνικό κείμενο για αναπαραγωγή, δηλαδή και προς αποφυγή παρεξηγήσεων σχετικά με το «ελληνικό», κείμενο γραμμένο από τους ίδιους τους δημιουργούς της παράστασης, αυτό δείχνει την σοβαρότητα της δουλειάς που πραγματοποιούν οι ΣκηνοΠλόκοι και το μεράκι όλων των συμμετεχόντων στην ομάδα.

Η τελευταία παράσταση του «Τριγύρω μας», που όντως πέτυχε να αναπαραστήσει και κυρίως να αναδείξει σκληρά θέματα και εικόνες που μας έχουν μάθει να αγνοούμε και που συγκίνησε τους θεατές με την απλότητα της, πραγματοποιήθηκε, με ελεύθερη είσοδο, στον χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Μουρνιών, δείχνοντας και το κοινωνικό πρόσωπο της ομάδας. Ελπίζουμε να συνεχίσουν με αυτή τη διάθεση και περιμένουμε την κωμωδία που όπως μάθαμε θα ετοιμάσουν και που φυσικά, θα παρακολουθήσουμε.

Αγώνας της Κρήτης (22/10/2018)