Παρασκευή 27 Ιουλίου 2018

Για τη θεατρική παράσταση “Το φράκο”, από τη θεατρική κολεκτίβα “Τσιριτσάντσουλες”

 


Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης

Παρακολούθησα την προηγούμενη εβδομάδα “Το φράκο”, την φετινή θεατρική δημιουργία από τις “Τσιριτσάντσουλες” και στο… υπέροχο και ελέυθερο μπαλκόνι της κατάληψης Ρόζα Νέρα, στο Λόφο Καστέλι στα Χανιά. Συνολικά δόθηκαν παραστάσεις σε Ηράκλειο, Κάντανο, Ρέθυμνο και στα Χανιά (Ρόζα Νέρα) ενώ την ώρα που γράφονται αυτές εδώ οι γραμμές. Η ομάδα περιοδεύει στην Δυτική Ελλάδα.

“Το φράκο” είναι μια μονόπρακτη φάρσα βασισμένη στο έργο του Ντάριο Φο “Ο γυμνός άντρας και ο άντρας με το φράκο” που έξοχα, με γρήγορο, σπιρτόζικο ρυθμό και με πολύ κέφι απέδωσε η θεατρική κολεκτίβα “Τσιριτσάντσουλες” (όπου συμπλήρωσε φέτος 18 χρόνια ενεργούς θεατρικής παρεμβατικής παρουσίας!), όπου μας χάρισαν στο κοινό μια βραδιά πηγαίας κι αδέσμευτης θεατρικής απόλαυσης και γιατί όχι, ακόμα και με κάποιο προβληματισμό. Το πρωτότυπο έργο αποτέλεσε μέρος της παράστασης “Κλέφτες, ανδρείκελα και γυμνές γυναίκες” που ανέβηκε το 1958 στο Πίκολο Τεάτρο του Μιλάνο, από το νέο τότε θίασο των Φο-Ράμε ενώ όπως αναφέρεται στο καλαίσθητο πρόγραμμα της παράστασης: “Η γραφή των τεσσάρων μονόπρακτων της παράστασης, σε πρώτη ανάγνωση, ελάχιστα θυμίζει το φανερά στρατευμένο ύφος του Ντάριο Φο και της Φράνκα Ράμε που γνωρίζουμε στο μετά το ’68 έργο τους. Πρόκειται για τέσσερις φάρσες καταστάσεων με έντονες αναφορές στο θέατρο του παραλόγου και τον Μπέκετ. Ωστόσο, ξαναδιαβάζοντάς το αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι πως πίσω από κάθε σελίδα, κάθε ατάκα, κάθε κρυμμένο αυτοσχεδιασμό είναι πάντα αυτοί: Ο Φο και η Ράμε”.


Η υπόθεση του έργου είναι απλή στη σύλληψη της και αυτό ακριβώς δίνει τη δυνατότητα να αναδειχθεί με… απολαυστική πληρότητα ο παραλογισμός της υπάρχουσας κοινωνίας, όπου ένας σκουπιδιάρης βρίσκει στον κάδο του έναν άντρα γυμνό (και αρκετά εύπορο) και προσφέρεται να τον βοηθήσει να γυρίσει σπίτι του! Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά όσο δείχνουν εκ πρώτης όψεως… Με λίγα λόγια είδαμε σε αυτή την παράσταση (ίσως και να μυηθήκαμε – ποιός ξέρει, αυτές οι διαδικασίες δεν είναι πάντα εύκολα διακριτές, τουλάχιστον την πρώτη φορά), ένα θέατρο κυριολεκτικά του δρόμου (απλό και λιτό στη δομή του από το σκηνικό μέχρι τα ρούχα των ηθοποιών) όπου το παράλογο και το γκροτέσκο των καταστάσεων ανέδειξαν τη γελοιότητα των κοινωνικών συμβάσεων και την τραγικότητα του αστικού καθωσπρεπισμού χωρίς όμως να ξεπέφτει σε ένα εύκολο συναισθηματισμό ή διδακτισμό. Το ζεστό και πηγασίο χειροκρότημα στο τέλος της παράστασης αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι όλες οι παραστάσεις είναι με ελεύθερη συνεισφορά ενώ το έργο, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το μετέφρασαν, το διασκεύασαν οι “Τσιριτσάντσουλες, για να έρθει στα δικά τους μέτρα κι εμπλουτίζοντας το με πρωτότυπα τραγούδια και χορογραφίες.

Πληροφορίες

Για πληρέστερη ενημέρωση σχετικά με τις παραστάσεις δείτε εδώ


Πέμπτη 19 Ιουλίου 2018

El3ven: Η χειροποίητη μουσική της Φένιας Χρήστου

 

Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης

Άλλη μια πολύ όμορφη μουσικοποιητική βραδιά με τη μουσικό Φένια Χρήστου στον υπέροχο αίθριο χώρο του θεάτρου Κυδωνία στα Χανιά είχαμε την τύχη να απολαύσουμε το βράδυ της Δευτέρας στις 16 Ιουλίου. Γνώριμη πια φίλη τόσο του θεάτρου Κυδωνία, όσο και της πόλης μας, απλόχερα μας πρόσφερε μια βραδιά γεμάτη με ποίηση και μουσική που πιστεύω ότι σηματοδοτεί την αφετηρία για ένα πολύ όμορφο μουσικό και ποιητικό ταξίδι στη συνέχεια.

Η βραδιά χωρισμένη σε δύο μέρη, ξεκίνησε με την ακρόαση, πρώτη πανελλαδικά στην πόλη μας, του δίσκου El3ven της Φένιας Χρήστου (κυκλοφορεί από τον Μετρονόμο) στον εσωτερικό χώρο του θεάτρου ενώ στο δεύτερο μέρος, στον αίθριο χώρο και στο απλό και λιτό σκηνικό της παράστασης «Άγγελε μου» του Χένρι Νέιλορ που παρουσιάζεται αυτό το καλοκαίρι, συνέχισε με την παρουσίαση των μελοποιήσεων της πάνω σε ποιητικές δημιουργίες του Άγγελου Σικελιανού και του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη καθώς και των Χανιωτών ποιητών Λεωνίδα Κακάρογλου, Κώστα Κουτσουρέλη, Ελένης Μαρινάκη κ.α.

Μια απαιτητική διαδικασία μουσικής μύησης


Ο δίσκος της Φένιας Χρήστου αποτελείται από 12 συνθέσεις: 6 ορχηστρικά κομμάτια, δύο μελοποιήσεις ποιημάτων του Καβάφη (Σύγχυσις, Τρόμος) και 4 τραγούδια, πάνω στα οποία δούλεψε εντατικά για πέντε χρόνια, από τις ενορχηστρώσεις μέχρι την παραγωγή. Η ίδια η δημιουργός στο εισαγωγικό σημείωμα του δίσκου αναφέρει ότι «Το El3ven αποτελεί μία βαθιά προσωπική καταγραφή του τρόπου αντίληψής μου μέσω του ήχου. Η σύλληψη αυτής της ιδέας ήρθε το 2011-2013 και εξελίχθηκε σταδιακά μέσα στα χρόνια. Η φιλοσοφία μου απέναντι στα πράγματα, δε συμφωνεί με το εφήμερο, το βιαστικό. Η δημιουργία είναι περισσότερο μια διαδικασία: μια γέννα άλλοτε επίπονη, δύσκολη, βασανιστική, όπως ο «Τρόμος», κι άλλοτε ανακουφιστική, όπως το «Μηδέν».»

Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο. Θα συμπληρώσω μάλιστα ότι η διαδικασία της ακρόασης του δίσκου, διάρκειας περίπου μιας ώρας, αποτέλεσε μια απαιτητική διαδικασία μουσικής μύησης και μια πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους τους συμμετέχοντες. Παράλληλα ήταν και μία πετυχημένη απόπειρα-οδηγός για να ακούμε μουσική πέρα από τους γρήγορους και πάντα βασανιστικούς ρυθμούς της καθημερινότητας. Ή όπως είπε η ίδια η Φένια «για να μάθουμε να ακούμε ένα δίσκο παρέα».


Θα έλεγα, και όσο αφορά εμένα προσωπικά και καθώς δεν μπορώ να γνωρίζω τις συνήθειες όλων όσων συμμετείχαν στην παρουσίαση, πως όταν ακούω μουσική πάντα κάνω και κάτι άλλο παράλληλα – τρώω, διαβάζω εφημερίδα, χαζολογώ δεξιά κι αριστερά, σερφάρω στο ίντερνετ – χωρίς πολλές φορές να αντιλαμβάνομαι την εναλλαγή των κομματιών, χωρίς καν να νιώθω το νόημα των στίχων. Θα χρειαστεί πάντα μια δεύτερη ή και τρίτη επανακρόαση. Αν πω λοιπόν, ότι δεν… ζορίστηκα στα πρώτα λεπτά της ομαδικής συνακρόασης, θα πω ψέματα! Βλέπετε, μαθημένος κι εγώ σε γρήγορους ρυθμούς, είδα ότι σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται μια άλλη αντιμετώπιση κι όχι η γρήγορη κι η ευκαιριακή που συνηθίζω να έχω.

Μια αντιμετώπιση, αργή κι υπομονετική, τόση για να μπορέσουμε να ανακαλύψουμε τις μουσικές δημιουργίες της Φένιας χωρίς βιασύνη, όπως ακριβώς η ίδια δούλεψε όλα αυτά τα χρόνια. Με μελέτη και υπομονή. Η δυσκολία μου, όπως είναι προφανές, κράτησε για πολύ λίγο καθώς τα τραγούδια και τα ορχηστρικά κομμάτια του El3ven ξεκίνησαν να φέρνουν στην επιφάνεια τις αρετές τους και να μας αποκαλύπτουν ένα νέο, άγνωστο κόσμο. Ένα κόσμο άγριο, βαθύτατα αισθαντικό και σκληρά σωματικό, σκοτεινό (Το νανούρισμα του Δαίμονα) αλλά και με αιχμές φωτός, ρομαντικό, ερωτικό και ερωτευμένο (Μοίρα μου και πεπρωμένο), βαθιά μυσταγωγικό και κοινωνικά προβληματισμένο κι οργισμένο όπως στο τραγούδι Παράκληση (Στο Αιγαίο επιπλέουν νεκρά παιδιά / τι γίνεται τώρα δυνατοί άντρες;), με μουσικές καταγραφές και σε απόδοση που εντυπωσιάζει και που, ναι, ξεφεύγει από τα συνηθισμένα, τα εύκολα και τα γρήγορα.

Η ανάγκη για αυτού του είδους την έκφραση είναι που οδήγησε μάλιστα την ίδια τη δημιουργό να έρθει σε επαφή με τα κατώτερα ένστικτα της και με την άγρια φύση της ώσπου να αντιληφθεί εκ νέου, με ωριμότητα και σοβαρότητα, τον εαυτό της και τον κόσμο. Και αυτό, σαν άλλη Πυθία – με τη φωνή, τους στίχους και με την παρουσία της πάνω κι εκτός της σκηνής – κατάφερε η Φένια να το επικοινωνήσει με όλους όσους παραβρέθηκαν στην προχθεσινή παρουσίαση.

Κλείνοντας δεν μένουν πολλά για να πει κανείς, να προτείνω μόνο από την πλευρά μου να αναζητήσετε τη δουλειά της Φένιας Χρήστου, μια δουλειά πραγματικά χειροποίητη και από μια μουσικό που έχει, και θα δώσει, πάρα πολλά στη συνέχεια.

Tο cd πωλείται στα Χανιά στο θέατρο Κυδωνία στην τιμή των 10€.

Αγώνας της Κρήτης (19/7/2018)